Home Verhaal Fotoboek Discussiegroep

Leiter AST VI Munster Nest Dusseldorf Nest Koeln Referat I Heer Gruppe II, Leiter Marquardt Gruppe III, Leiter von Rosenberg MK Sud , Leiter Berger MK Nord , Leiter Gerken Kriegsorganisation Nidederlande Gruppe I, Leiter Schaarschmidt Referat I Marine Referat I Luft Referat I G Technische Abwehrmittelt Referat I Wirtschaft Referat I Presse Referat I I (Funknetz) Referat III  A (Chefgruppe): Allgemeine Angelegenheiten Referat III  H: Spionageabwehr im Heer, Befragung von Kriegsgefangenen Referat III M: Spionageabwehr in der Marine Referat III L: Abwehr in der Luftwaffe Referat III Wi: Abwehr in der Wirtschaft Referat III C: Abwehr bei Behörden im Inland Referat III F: Abwehr im Ausland Referat III D: Diversion, Feindtäuschung Referat III S: Bekämpfung von Sabotage Chefgruppe: Personalangelegenheiten, Ausbildung der V-Leute, Ausarbeitung von Sabotageanweisungen Gruppe I Erkundung und Einsatz von oppositionellen Organisationen und nationalen Minderheiten in verschiedenen Ländern Gruppe II Sabotage und Zersetzung

< AST Münster was gevestigd aan de Domplatz.





 


Gebied van Wehrkreis VI Munster.

Adres: Domplatz Münster
Leiter: Oberst Otto Schmitt

Nebenstellen:

Abwehr-Nebenstelle Düsseldorf,
Abwehr-Nebenstelle Koln. Feldpostnummer 13771

Meldekopfe:

Meldekopf Nord, Meppen, Leiter: Oberleutnant Richard Gerken.
In de aanloop naar de inval in Nederland mei 1940 kreeg de Ic van X AK en de Ic van 227 ID autorisatie om rechtstreeks contact te leggen met de vooruitgeschoven Abwehr officier van MK Nord. Zodoende kon de inlichtingenofficier rechtreeks opdrachten geven aan en inlichtingen ontvangen van Richard Gerken.

Meldekopf Süd, Emmerich/ Bocholt, Leiter: Oberleutnant Hans Berger.
In de aanloop naar de inval in Nederland mei 1940 kreeg de Ic van X AK en de Ic van 207 ID autorisatie om rechtstreeks contact te leggen met de vooruitgeschoven Abwehr officier van MK Süd. Zodoende konden deze inlichtingenofficieren rechtreeks opdrachten geven aan en inlichtingen ontvangen van Hans Berger. Zo vroeg bijvoorbeeld de Ic van de ID. 207 naar de sterkte en het moreel van de Nederlandse eenheden in een gebied rondom Babberich. Berger was uitgebreid ingelicht over de diverse versperringen in de Liemers. Naar aanleiding van de verschillende verzoeken schakelde Berger zijn netwerk van spionnen in om die vragen te beantwoorden. Met de informatie konden de Duitse stafofficieren hun militaire aanvalsplannen verder uitwerken. Berger ontving meermalen in burger gekleed (Nederlandse) agenten in het restaurant Zum Stern in Elten. Dit restaurant was in 1939/1940 eigendom van Friedrich Carl Kup, vader van Willy Kup. Het restaurant lag aan de Eltener Markt 1 midden in het centrum van Elten. De (Nederlandse) agenten konden de informatie/ brieven/ papieren ook afgeven bij de douaniers bij de grenspost Elten/ Babberich waarmee Berger in nauw contact stond.

Gruppen:

Gruppe I, spionage, Leiter: Major Schaarschmidt
Het grootste deel van alle Gruppe I activiteiten werden in 1939 van de AST's naar de Kriegsorganisaties (KO) overgebracht. In Nederland was dat de Kriegsorganisatie Niederlande (KON) gevestigd in Den Haag onder leiding van Oberstleutnant Walther Schulze-Bernett die vanaf september 1938 aldaar de scepter zwaaide.

Referat I/Heer, Leiter: Oberstleutnant Merker (waarschijnlijk)
Taak: Het verkrijgen van actuele inlichtingen over de buitenlandse legers waaronder het Nederlandse (veld)leger en haar verdedigings- en aanvalskracht, inclusief de dislocatie en de verplaatsingen van de troepen, de bewapening, de verbindingen en de ondersteuning, de voorraden, de toestand van de troepen, etc. Daarbij speelde een belangrijke rol om de intenties en plannen van het land en de krijgsmacht te onderkennen. Een kleine staf van enkele officieren beheerden een netwerk van agenten die in het land de informatie verzamelden en doorgaven aan tussenpersonen, via bijeenkomsten, via postduiven, via postbussen, etc. De meldingen gingen naar de gruppenleiter en zijn staf. Samenvattingen van de meldingen gingen ook naar de Ic die 2 maal daags een feindbild meldung doet en voor de verdere verwerking van de informatie zorgdraagt.
Bereik: Gruppe I/H AST VI richtte zich (via KON) onder andere op Nederland waarbij de Leiter direct onder verantwoordelijkheid stond van Abt. I/H in Berlijn.

Referat I/Marine, Leiter: Kapitan zur See Schulter (waarschijnlijk)
Taak: Het verkrijgen van actuele inlichtingen over de buitenlandse marine waaronder de Nederlandse en haar verdedigings- en aanvalskracht, inclusief de dislocatie, vlootbewegingen en andere bewegingen van vaartuigen op zee en de binnenlandse wateren. Een kleine staf van enkele officieren beheerden een netwerk van agenten die in het land de informatie verzamelden en doorgaven aan tussenpersonen, via bijeenkomsten, via postduiven, via postbussen, etc.
Bereik: Gruppe I/H AST VI richtte zich (via KON) onder andere op Nederland. Naar zijn aard was AST Hamburg in Nederland en dan met name in Rotterdam en Amsterdam van oudsher zeer actief. Beide afdelingen opereerden onafhankelijk van elkaar. Er kon dus een overlap zijn. Coordinatie geschiedde vanuit Berlijn.

Referat I/Luft, Leiter:
Taak: Het verkrijgen van actuele inlichtingen over de buitenlandse luchtmacht waaronder de Nederlandse en haar verdedigings- en aanvalskracht, inclusief de dislocatie en informatie over luchthavens, vliegbewegingen, bewapening, etc. Tevens was een rol weggelegd voor de productie van vliegtuigen in Nederland. Een kleine staf van enkele officieren beheerden een netwerk van agenten die in het land de informatie verzamelden en doorgaven aan tussenpersonen, via bijeenkomsten, via postduiven, via postbussen, etc.
Bereik: Gruppe I/L AST VI richtte zich (via KON) onder andere op Nederland waarbij de Leiter direct onder verantwoordelijkheid stond van Abt. I/L in Berlijn.

Referat I/G/Technische Abwehrmittel,Leiter:
Taak: Technische ondersteuning voor de gehele AST. Zij zorgden bijvoorbeeld voor het beheer, onderhoud en ontwikkeling van het radionetwerk, ondersteuning voor geheimschrift, fotografie, microfilmtechniek, etc. Maar ook echte of valse identiteitspapieren.

Referat I/Wirtschaft, Leiter:
Taak: Economische spionage in de ruimste zin van het woord.

Referat I/Presseauswertung, Leiter:
Taak: Meer dan alleen het lezen van kranten.

Referat I/i (Funknetz),
AST Münster had geen eigen funknetz afdeling. Voor de technische ondersteuning was AST Munster afhankelijk van Nebenstelle Koln (Hauptman Schwarzenberg of AST Wiesbaden. (zie 21 AGp DIC/D/CI/14 p. 6. KV 2-968)

Gruppe II, sabotage, Leiter: Major Ernst Marquardt

Chefgruppe: Personalangelegenheiten, Ausbildung der V-Leute, Ausarbeitung von Sabotageanweisungen, Leiter:

Gruppe 1: Erkundung und Einsatz von oppositionellen Organisationen und nationalen Minderheiten in verschiedenen Ländern, Leiter: Alfred Toepfer (waarschijnlijk)

Gruppe 2: Sabotage und Zersetzung, Leiter: Wilhem Bodens (waarschijnlijk)

Gruppe III, contraspionage, Leiter: Major von Rosenberg

Gruppe III A (Chefgruppe): Allgemeine Angelegenheiten, Leiter:

Referat III H: Spionageabwehr im Heer, Befragung von Kriegsgefangenen, Leiter:

Referat III M: Spionageabwehr in der Marine, Leiter: Hauptmann Rudolf Schneeweiss (waarschijnlijk)

Referat III L: Abwehr in der Luftwaffe, Leiter: Major von Becker

Referat III Wi: Abwehr in der Wirtschaft, Leiter: Major Peters

Referat III C: Abwehr bei Behörden im Inland, Leiter: Major Witkugel

Referat III F: Abwehr im Ausland, Leiter: Hauptmann F. Brandt

Referat III D: Diversion, Feindtäuschung, Leiter:
Taak: het coördineren van misleidende informatie. III/D wilde een afschrift van de schriftelijke uitwerking van elke misleidend bericht. Zonder expliciete toestemming van III/D kon een misleidend bericht niet uitgebracht worden. Gebeurde dat wel dan nam men dat zeer hoog op en volgden extreme repercussies tot aan een aanklacht wegens (hoog-)verraad toe.
De reden voor deze nauwgezetheid was dat men goed wilde bestuderen hoe het bericht door de tegenpartij werd verwerkt en behandeld. III/D stond direct in contact met OKW, Seekriegsleitung, OKH, etc. Die diensten werden geïnformeerd over de informatie en gevraagd om commentaar. De misleidende informatie werd vervolgens door een ervaren en betrouwbare agent gelekt waarna III/D goed in de gaten hield hoe de informatie werd verwerkt.

Referat III S: Bekämpfung von Sabotage, Leiter:


Officieren:

Hauptman Rudolf Schneeweiss (alias: Schwartz), geb: 31-7-1897 te Kleve werd gearresteerd in Belgie op 18 april 1940 in het Leopold III hotel in Brussel. Hij werd in de meidagen 1940 afgevoerd naar Abbeville.


Personeel:

Von Bassewitz; burger vertaler bij Abt. II.
Major Boettrich; admininstratief officier.
Hengelbrock; burger instructeur bij Abt. I/G.
Kraus; burger verbonden aan Abt. III.
Major Muller; administratief officier.
Major Reuss; administratief officier.


Agenten:

M.J.M. Gemmeke, alias Peter

Haaks/ Haake (zie Gerken NA 2)

Mathias Janssen

Willi Paul Walter Janke (....)

Emile Lalieu, Amsterdam 2e Weteringstraat, recruteerde agent Straatman

Ab van Olst,

Achille Mareel,

Doorn,

Benjamin Djamil (alias Armin),

De Bock,

Duenkel,

Nordahl-Petersen,

Straatman,

Rudolf Ruscheweyh



(Deze pagina is nog in bewerking. Derhalve zullen, voor zover noodzakelijk, nog aanvullingen en/of correcties volgen.)

Bronnen:
Etienne Verhoeyen, Spionnen aan de achterdeur
Die den Nebel des Krieges luften
The National Archives, Kew, Richmond, Surrey, TW9 4DU, KV 2/173
The National Archives, Kew, Richmond, Surrey, TW9 4DU, KV-2-968
The National Archives, Kew, Richmond, Surrey, TW9 4DU, KV 2/1740
KTB X AK Tatigheitsbericht der Ab Ic 10 bis 23 mai 1940, NIMH 400, 20527 e.v.


< Richard Gerken was verbonden aan IIIF van AST Münster en leiter van MK Nord.

Gebruiksvoorwaarden Colofoon Copyright 2014-2019 J.F.D. Bruinsma, bijgewerkt op 13 oktober 2019